เป็นข่าวมาสักระยะแล้วจึงขอนำมาพูดถึงหน่อย เมื่อราวๆ ปลายเดือนที่แล้วสาวเกาหลีใต้จำนวนหนึ่งลุกขึ้นมาทำลายเครื่องสำอางที่ตัวเองมีอยู่และตัดผมสั้นถ่ายรูปหรือคลิปลงโซเชียลเพื่อประท้วงมาตรฐานความงามในสังคมที่บังคับให้ผู้หญิงต้องสวยและมีรูปร่างดูสมบูรณ์แบบตลอดเวลา นี่เป็นการเคลื่อนไหวหนึ่งในกิจกรรมเฟมินิสต์เกาหลีใต้ที่มีชื่อเรียกว่า "หนีจากคอร์เซต" (escape the corset) *คอร์เซต (corset) คือชั้นในผู้หญิงสมัยก่อนทำจากกระดูกปลาวาฬสวมเพื่อให้สะโพกและหน้าอกเข้ารูปทรง ตอนใส่ต้องมีคนช่วยถีบหลังให้ดึงเชือกรัดได้แน่นที่สุดแน่นอนว่าคนใส่จะอึดอัดมากแต่ก็ต้องทนเพื่อความงามและการยอมรับในสังคม
คลิปทำลายเครื่องสำอาง
https://www.facebook.com/SBSVICELAND/videos/women-protest-beauty-standards-in-south-korea/247963505896607/
อุตสาหกรรมความงามในเกาหลีใต้ถือเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมความงามที่ใหญ่ที่สุดในโลกมีเม็ดเงินหมุนกว่า 18-24 ล้านเหรียญสหรัฐ (ราวๆ 593-791 ล้านบาท) ในสังคมมีการสนับสนุนให้ผู้หญิง (และชาย) ใช้เครื่องสำอางและการทำศัลยกรรมกันอย่างแพร่หลายจนเป็นเรื่องสามัญที่มีกล่าวถึงแม้ในละครหรือรายการทีวีทั่วไป ความงามแบบ "K-beauty" คือการมีผิวขาวใสไร้รอยด่างดำ ปากชมพูเรื่อ รูปร่างบอบบางไร้ไขมันส่วนเกิน ซึ่งแน่นอนว่าการจะบรรลุเป้าหมายให้มีรูปร่างหน้าตาเช่นนั้นส่วนใหญ่จะต้องมีเครื่องสำอางและการศัลยกรรมช่วย ความไม่มั่นใจในรูปร่างของตัวเองของเหล่าผู้หญิง (และชายหลายคน) จึงเป็นส่วนสำคัญในการสนับสนุนให้อุตสาหกรรมนี้ขับเคลื่อนต่อ จนถึงจุดหนึ่งเมื่อผู้หญิงส่วนหนึ่งฝืนตกแต่งรูปร่างตาตัวเองให้สังคมยอมรับจนเริ่มรู้สึกว่ามันเป็นภาระทั้งทางร่างกาย จิตใจ และด้านการเงินถึงระดับที่ทนไม่ไหวแล้วก็ได้ระเบิดออกมาในรูปแบบนี้
การเคลื่อนไหวของเฟมินิสต์ในเกาหลีใต้เริ่มมีบทบาทขึ้นเรื่อยๆ ตั้งแต่เมื่อปีที่แล้วที่มี #MeToo และเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ในสังคมเกาหลีที่มีชายเป็นใหญ่อยู่เป็นระยะ การเคลื่อนไหวเหล่านี้ทั้งหลายทั้งปวงเกิดจากการที่ผู้หญิงรู้สึกว่าตนได้รับการปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรมตั้งแต่ระดับบุคคล (หนักสุดที่เพิ่งออกมาเดินขบวนคือต้านเรื่องการถูกติดกล้อง spycam แอบถ่ายตามห้องน้ำที่ระบาดจนเกินระดับรับไหว) จนไปถึงระดับภาครัฐและการบังคับใช้กฎหมาย หากดูภาพข่าวการเดินขบวนประท้วงครั้งก่อนๆ จะสังเกตได้ว่าผู้หญิงในขบวนประท้วงส่วนใหญ่จะใส่หน้ากากหรือคลุมผม ที่พวกเธอทำเช่นนั้นเพราะเกรงว่าหากถูกจำหน้าได้เธออาจถูกคนรู้จัก หัวหน้าหรือผู้ที่อยู่ระดับสูงกว่าซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้ชายกลั่นแกล้งหรือไล่ออกจากงาน แสดงให้เห็นว่าแม้แต่การแสดงความคิดเห็นของผู้หญิงเหล่านี้ก็เป็นสิ่งที่สังคมไม่ยอมรับและต้องแลกกับการเสี่ยงที่จะสูญเสียวิถีชีวิตของพวกเธอทีเดียว การเคลื่อนไหว "หนีออกจากคอร์เซต" จึงถือเป็นอีกความพยายามหนึ่งที่ผู้หญิงเกาหลีอยากปลดแอกตัวเองจากการถูกบังคับให้ทำตัวเหมือน "ตุ๊กตา" ที่ต้องทำตัวสวยงามแต่ไม่สามารถแสดงความคิดเห็น ความเจ็บปวดหรือความต้องการใดๆ ออกมา
คลิปตัดผมในการเดินขบวนประท้วงต้านการโดนติดกล้อง spycam
VIDEO
https://www.youtube.com/watch?v=O4vWycy0sDI&
หลายคนออกมาวิพากษ์วิจารณ์การเคลื่อนไหวครั้งนี้ บ้างก็ว่าเห็นด้วย บ้างก็ว่าโง่ที่ทำลายของที่ตัวเองซื้อมาแล้ว บ้างก็ดูถูกว่าผู้หญิงเหล่านี้อยากทำตัวเหมือนผู้ชายถึงไม่อยากแต่งหน้า และบ้างก็ว่าประท้วงได้ไม่นานเดี๋ยวก็ต้องซมซานไปซื้อเครื่องสำอางกลับมาแต่งหน้าเหมือนเดิม
สำหรับผู้เขียนที่ต่อต้านอุตสาหกรรมความงามอยู่แล้วก็รู้สึกประหลาดใจเพราะเคยคิดว่าถ้าจะมีสักที่ที่มีการบอยคอตเครื่องสำอางเกาหลีใต้น่าจะเป็นที่ท้ายๆ เพราะเป็นที่หนึ่งที่อุตสาหกรรมความงามเฟื่องฟูสุดและภาพลักษณ์ของหญิงเกาหลีก็ดูเป็นผู้ตามมากๆ ไม่แพ้หญิงญี่ปุ่นและจีน ผู้เขียนไม่อาจเดาได้ว่าการเคลื่อนไหวนี้จะเป็นแค่ไฟไหม้ฟางหรือไฟป่าที่จะทำลายทุกอย่างเพื่อสร้างสิ่งใหม่ๆ แต่ผู้เขียนขอเอาใจช่วยว่าอย่างน้อยผู้หญิงเหล่านี้ได้ลุกขึ้นมาต่อสู้ในสิ่งที่ตัวเองเชื่อและไม่ว่าผลลัพธ์จะออกมาเป็นเช่นไรพวกเธอเหล่านี้ก็ถือว่าได้ทำดีที่สุดแล้ว
ผู้เขียนเชื่อว่าการส่งเสริมคนให้มองกันแค่สิ่งฉาบฉวยอย่างรูปร่างหน้าตาเป็นเรื่องไม่ถูกต้อง โดยเฉพาะการที่สังคมส่งเสริมกึ่งบังคับให้ผู้หญิง "ต้องสวยและทำตัวเป็นผู้หญิง" ทำให้ผู้หญิงคิดว่าคุณค่าของตัวเองอยู่ที่ความสวยอย่างเดียวถือเป็นเรื่องน่าวิตกเพราะไม่ว่าผู้หญิงจะพยายามบำรุงรูปร่างหน้าตาตัวเองอย่างไรสักวันก็ไม่อาจฝืนสังขารได้ ต้องมีแก่ มีเหี่ยว มีย่นอยู่ดี เมื่อถึงวันที่ฝืนสังขารไม่ได้แล้วผู้หญิงเหล่านั้นต้องรู้สึกหมดคุณค่าแค่เพราะตัวเองไม่สวยแล้วงั้นหรือ? หรือสังคมต้องการจะสื่อว่าผู้หญิงไม่มีคุณค่าในความเป็นบุคคลเป็นแค่ "ของใช้แล้วทิ้ง" ที่เมื่อหมดความสาวความสวยก็เปลี่ยนเอาผู้หญิงคนใหม่ที่สาวและสวยกว่าขึ้นมาแทนที่ได้?
การส่งเสริมให้ผู้หญิงหาคุณค่าด้านอื่นในตัวเองนอกเหนือจากด้านรูปร่างหน้าตาจึงเป็นเรื่องที่ดีที่สุดและสังคมเองก็ควรยกย่องคุณค่าของผู้หญิงในด้านอื่นนอกจากความงามด้วยเพื่อที่ผู้หญิงจะได้พัฒนาศักยภาพในตัวเองอย่างเต็มที่สมเป็นพลังส่วนหนึ่งที่จะช่วยผลักดันให้สังคมเดินหน้าต่อไป
อ้างอิง
https://www.theguardian.com/world/2018/oct/26/escape-the-corset-south-korean-women-rebel-against-strict-beauty-standards
https://www.independent.co.uk/news/world/asia/south-korean-women-makeup-destroy-strict-beauty-standards-social-media-a8607396.html
https://www.abc.net.au/news/2018-10-16/south-korean-make-up-protest/10377664
https://qz.com/quartzy/1439166/korean-women-are-destroying-their-make-up-to-protest-the-unpaid-labor-of-beauty/
